NIKOZJA
Nikozja to stolica Republiki Cypru oraz tzw. Tureckiej Republiki Cypru Północnego (Północny Cypr), podzielona „zieloną linią” (strefą zdemilitaryzowaną nadzorowaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych) na część południową – grecką oraz północną – turecką.
Nikozja jest największym miastem na Cyprze i liczy około 350 tysięcy mieszkańców (w tym około 300 tys. w części południowej i około 80 tys. w części północnej). Miasto leży nad rzeką Pedias, na równinie Mesaria. Latem rzeka z reguły wysycha, podobnie jak rzeki, jeziora, zbiorniki wodne na Cyprze.
Przebywając w mieście w niektórych miejscach możesz podziwiać widoczne w oddaleniu piękne góry. Położenie Nikozji powoduje, że latem, w dzień, w mieście potrafi być bardzo gorąco, natomiast nocą temperatura spada znacząco (różnica w temperaturze pomiędzy dniem a nocą może wynieść nawet kilkanaście stopni Celsjusza, nocą można więc spać przy otwartym oknie, klimatyzacja jest zbędna).
Miasto posiada bogatą historię, którą obrazują istniejące w Nikozji zabytki.
Pierwsza wzmianka o Nikozji pochodzi z VII w. p.n.e., gdy na terenie dzisiejszej Nikozji istniała wioska o nazwie Ledra.
Następnie miasto znajdowało się pod panowaniem rzymskim, bizantyjskim, a następnie było we władaniu dynastii Lusignanów, z której pochodzili władcy Królestwa Cypru.
Za czasów dynastii Lusignanów miasto zostało stolicą Królestwa Cypru. Ze względu na swoje położenie (w głębi lądu) stolica była łatwiejsza do obrony przed atakami arabskimi czy też piratów, niż miasta położone na wybrzeżu.
W tym okresie miasto zyskało na znaczeniu, wybudowano wiele reprezentacyjnych budynków (m.in. pałac królewski, katedrę), których ślady wciąż można spotkać zwiedzając stolicę.
W 1489 roku Nikozja wraz z całą wyspą znalazła się pod władaniem Wenecji.
82 lata rządów weneckich zmieniło stolicę. Za rządów Wenecji powstała większość budowli, które zostały zachowane do dzisiaj, w tym m.in. wspaniałe miejskie mury. Fortyfikacje powstały kosztem budowli z czasów dynastii Lusignan: Wenecjanie zbudowali nowe mury na miejscu murów z czasów dynastii Lusignan, ponadto w obrębie 3 mil od murów miasta zostały rozebrane domy, pałace, klasztory i kościoły, a kamienie z tych budowli zostały użyte do budowy umocnień.
Mury z czasów weneckich liczyły 4,5 km i posiadały 3 bramy:
– Porta Giuliana (Brama Famagusty) – największa i najbardziej imponująca z trzech bram wjazdowych do Nikozji. Wybudowana została przez Wenecjan, w 1567 roku i pierwotnie była nazywana Porta Giuliana, na cześć projektanta. Służyła podróżnym wjeżdżającym do miasta i opuszczającym miasto od wschodniej strony wyspy. W 1980 roku postanowiono odrestaurować obiekt i przekształcić je w centrum kulturalne. Odbudowa zakończyła się w 1981 roku i od tego czasu Brama Famagusty stała się ważnym centrum wystawowym, co pomogło zrewitalizować obszar starej części Nikozji,
– Porta del Proveditore (Brama Kirenii) – znajduje się północnej części Nikozji, droga do niej wiodła przez zwodzony most. Nad bramą znajduje się lew św. Marka. Pod zdobyciu miasta przez Ottomanów dodano napis wychwalający Boga. W 1821 roku naprawiono bramę i dodano na szczycie kwadratowy, nakryty kopułą, budynek. W czasach rządów Imperium Ottomańskiego brama była znana jako „Brama Edirne”. W czasach brytyjskich na bramie dodano napis. W 1994 roku obiekt został odrestaurowany i umieszczono w nim centrum miejskiej informacji turystycznej.
– Porta San Domenico (Brama Pafos) – najmniejsza z trzech oryginalnych bram do miasta zbudowanych przez Wenecjan. Była znana jako Porta San Domenico ze względu na słynny Klasztor św. Dominika, znajdujący się z pobliżu bramy i zburzony przez Wenecjan w celu wzmocnienia murów z czasów dynastii Lusignan. Brama była znana także jako Brama Górna, z względu na to, że była położona na dużej wysokości (na poziomie 490 stóp nad poziomem morza)
oraz 11 bastionów.
Za czasów weneckich w Nikozji wybudowano rezydencje, kamieniczki mieszczan, w mieście znajdowało się także m.in. około 50 kościołów.
22 sierpnia 1570 roku rozpoczęło się oblężenie miasta przez Osmanów, których siły liczyły początkowo 50 000 ludzi, wzmocnionych później przez 20 000 marynarzy.
Miasta broniło 10 000 ludzi. 3 szturmy na miasto zakończyły się niepowodzeniem, jednak w końcu, 9 października 1570 roku miasto zostało zdobyte. Zwycięzcy wymordowali 20 000 mieszkańców, a 2 000 wzięli w niewolę.
W 1960 roku Nikozja została stolicą Republiki Cypru.